Κων. Πετρόπουλος: Χολολιθίαση - πέτρα στη χολή και διατροφή Κύριο
- μέγεθος γραμματοσειράς μείωση του μεγέθους γραμματοσειράς αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
- Κατηγορία Υγεία
Μια νέα ενότητα εγκαινιάζει από σήμερα το KarditsaLive.Net καθώς μαζί μας και μαζί σας θα είναι σε μια τακτική αρθρογραφία του ο συμπατριώτης μας Διατροφολόγος - Διαιτολόγος Κος Κων. Πετρόπουλος.
Ο Κος Πετρόπουλος θα είναι μαζί μας με εξειδικευμένα επιστημονικά άρθρα για θέματα που απασχολούν τον καθένα μας. Τον καλωσορίζουμε στην μεγάλη παρέα μας με το πρώτο άρθρο του με τίτλο Χολολιθίαση - πέτρα στη χολή και διατροφή.
Η χολολιθίαση είναι ο σχηματισμός λίθων (πέτρας) από τα συστατικά της χολής στη χοληδόχο κύστη κυρίως, αλλά και σε άλλα τμήματα των χοληφόρων οδών.
Υπάρχουν τρία είδη χολόλιθων, αυτά που περιέχουν χοληστερόλη, αυτά που περιέχουν άλατα ασβεστίου και οι λίθοι που είναι μείξη και των δύο συστατικών. Στις αναπτυγμένες χώρες, οι περισσότεροι λίθοι στη χολή είναι υψηλής περιεκτικότητας σε χοληστερόλη. Πολλές, ωστόσο, είναι και οι πέτρες που περιέχουν άλατα ασβεστίου, και περίπου το ένα τρίτο (1/3) των χολόλιθων αποτελούνται συνήθως από τέτοια άλατα. Μάλιστα το ποσοστό αυτών των χολόλιθων (υψηλής περιεκτικότητας σε άλατα ασβεστίου) αυξάνεται συνήθως με την ηλικία.
Οι παθήσεις των χοληφόρων οδών έχουν ως αποτέλεσμα την παρακώλυση της φυσιολογικής ροής της χολής στο δωδεκαδάκτυλό την κατάλληλη στιγμή. Χαρακτηρίζονται κυρίως από:
- Την απώλεια της δυνατότητας συγκέντρωσης της χολής στην χοληδόχου κύστη.
- Την αδυναμία συσσώρευσης της χολής στην κύστη.
- Την αδυναμία κένωσης της χοληδόχου κύστης την κατάλληλη στιγμή.
Αυτά τα τρία είδη μεταβολών καταλήγουν σε χολική ανεπάρκεια. Όταν τα προϊόντα της πέψης φτάνουν στο δωδεκαδάκτυλο, δεν βρίσκουν την απαραίτητη ποσότητα χολής που θα προκαλέσει την γαλακτοματοποίηση των λιπών και θα ευνοήσει την επίδραση των πεπτικών ενζύμων.
Οι σημαντικότερες αιτίες εμφάνισης χολόλιθων είναι:
- Η αυξημένη περιεκτικότητα της χολής σε χοληστερόλη που οφείλεται είτε λόγω αυξημένου χρόνου παραμονής της χολής, είτε λόγω αυξημένου ρυθμού απορρόφησης υγρών και ηλεκτρολυτών από τη χολή, είτε λόγω αυξημένων προσταγλαδινών και οιστρογόνων.
- Η αυξημένη ενεργειακή πρόσληψη έχει συνδεθεί άμεσα με την εμφάνιση χολόλιθων κυρίως μέσω της συνεισφοράς της στην ανάπτυξη της παχυσαρκίας. Η παχυσαρκία συντελεί στην δημιουργία χολόλιθων.
- Ένας άλλος παράγοντας εκτός της παχυσαρκίας είναι και η απότομη απώλεια βάρους που συχνά επιδιώκεται από τα παχύσαρκα άτομα και όχι μόνο, μέσω των αυστηρών ισοθερμιδικών διαιτών.
- Στην εμφάνιση χολόλιθων μπορεί ακόμα να συντελέσουν η εγκυμοσύνη, τα γηρατειά, το οικογενειακό ιστορικό, ο σακχαρώδης διαβήτης, φλεγμονώδης νόσος του εντέρου καθώς και τα φάρμακα (για την μείωση της χοληστερόλης, τα αντισυλληπτικά και τα οιστρογόνα).
Οι παθήσεις της χοληδόχου κύστης μπορεί να οφείλονται σε λοίμωξη λη στην παρουσία λίθων. Ειδικότερα όταν η χοληδόχος κύστη μολύνεται, δεν συμπυκνώνει καλά την χολή με αποτέλεσμα η σύσταση της να διαφέρει σημαντικά από την φυσιολογική. Αν στο εσωτερικό της κύστης υπάρχουν λίθοι, αυτοί μπορεί να εμποδίζουν την έξοδο της χολής. Ανεξάρτητα αν η πάθηση της χολής οφείλεται σε φλεγμονή της ή σε χολολιθίαση, κατά την κατανάλωση λιπαρών τροφών παρουσιάζεται πόνος.
Σε παθήσεις της χοληδόχου κύστης η ειδική δίαιτα πρέπει να είναι φτωχή σε λίπος κυρίως ζωικό. Ο συνήθης ασθενής ανέχεται μια ορισμένη ποσότητα λίπους που περιέχεται στο γάλα ή στο βούτυρο. Κατά την οξεία φάση αυτός πρέπει να λαμβάνει μόνο γάλα, δημητριακά, μαγειρευμένα φρούτα (κομπόστες) ρύζι και πουρέ πατάτας. Μετά την οξεία φάση η ειδική δίαιτα μπορεί να ποικίλλει. Οι ασθενείς με διαταραχές της χοληδόχου κύστης δεν ανέχονται καρυκεύματα, καφέ, ακόμα πρέπει να αποφεύγονται τα τηγανητά.
Όταν υπάρχουν λίθοι, επιβάλλεται χειρουργική επέμβαση και αφαίρεση τους. Είναι καλό για τον ασθενή να είναι σε ειδική διατροφή χαμηλής περιεκτικότητας σε λίπος για ολίγο χρονικό διάστημα μετά την επέμβαση, προκειμένου να υποχωρήσει η υπάρχουσα φλεγμονή στο σύστημα της χοληδόχου κύστης.
Ως γενικές συμβουλές θα αναφέρουμε ότι:
- Θα πρέπει να ακλουθείτε μια δίαιτα χαμηλή σε λιπαρά ώστε να προλαμβάνονται οι συσπάσεις της χοληδόχου κύστης.
- Θα πρέπει να παρατηρείτε ποια φαγητά ενοχλούν όταν καταναλώνονται.
- Να προτιμούνται τα βραστά ή τα ψητά φαγητά.
Πίνακας τροφίμων
|
ΟΜΑΔΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ |
ΕΠΙΤΡΕΠΟΝΤΑΙ |
ΑΠΑΓΟΡΕΥΟΝΤΑΙ |
|
ΓΑΛΑ |
Αποβουτυρωμένο, αφρόγαλα χωρίς λίπος, γιαούρτι από αποβουτυρωμένο γάλα. |
Πλήρες γάλα, σοκολατούχο γάλα, γιαούρτι από πλήρες γάλα. |
|
ΠΟΤΑ Ή ΡΟΦΗΜΑΤΑ |
Καφές, τσάι, αναψυκτικά. |
Όλα τα οινοπνευματώδη, ποτά με σοκολάτα και κακάο. |
|
ΣΟΥΠΕΣ |
Σούπες χωρίς λίπος, σούπες με ντομάτα, σούπες με αποβουτυρωμένο γάλα, σούπες λαχανικών. |
Οποιαδήποτε σούπα περιέχει κρέμα λίπος ή πλήρες γάλα. |
|
ΚΡΕΑΣ |
Όλα τα ψητά σε σχάρα και βρασμένα άπαχα και χωρίς προσθήκη λίπους κρέατος, πουλερικά και ψάρια μετά από αφαίρεση του ορατού λίπους και των εντοσθίων. Για τα ψάρια όλα εκτός από εκείνα πού απαγορεύονται. |
Χοιρινό, λουκάνικα, μπέικον, σαλάμι, παστουρμάς, και πρόχειρα φαγητά με κρέας (σάντουιτς). Όλα τα κατεψυγμένα και σε κονσέρβα ψάρια με λάδι (σαρδέλες, τόνος), φρέσκος ή κατεψυγμένος σολομός. |
|
ΤΥΡΙ |
Μυζήθρα και τυριά από αποβουτυρωμένο γάλα. |
Όλα τα άλλα. |
|
ΑΥΓΟ |
Μαλακό ή σκληρό (βρασμένο). Μαγειρευμένο χωρίς λίπος. Λευκό αυγού ελεύθερα. |
Περισσότερα από ένα την ημέρα, τηγανιτό. |
|
ΠΑΤΑΤΑ Ή ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΟ |
Ψητή ή βραστή χωρίς λίπος ή γάλα. Σπαγγέτι μακαρόνια και χυλός από καλαμπόκι. |
Πατάτες με κρέμα, τηγανιτές, πατατάκια, γαριδάκια, ζυμαρικά με λίπος ή πλήρες γάλα. |
|
ΨΩΜΙ |
Λευκό, πιτυρούχο από σίκαλη και σιτάλευρο ψωμί, ψωμάκια, πίττες, κράκερ, μπισκότα χωρίς γάλα ή λίπος. |
Όλα όσα περιέχουν γάλα ή λίπος. |
|
ΟΣΠΡΙΑ |
Όλα τα μαγειρευμένα ή τα ξερά. |
Σε κονσέρβα με λίπος. |
|
ΛΑΧΑΝΙΚΑ |
Όλα τα φρέσκα, κατεψυγμένα και σε κονσέρβα χωρίς λίπη ή λάδι. |
Λαχανικά με κρέμα, λίπη ή λάδι. |
|
ΦΡΟΥΤΑ ΚΑΙ ΧΥΜΟΙ ΦΡΟΥΤΩΝ |
Όλα τα φρέσκα, κατεψυγμένα και σε κονσέρβα. Όλοι οι χυμοί φρούτων. |
Αβοκάντο, καρύδα ελιές, ξηροί καρποί.. |
|
ΛΙΠΟΣ |
Ελάχιστο. |
Σάλτσες με περισσότερο από ένα κουταλάκι λίπος. |
|
ΕΠΙΔΟΡΠΙΑ |
Απλό κέικ, κράκερ ρύζι και ταπιόκα, κρέμα από αποβουτυρωμένο γάλα, γλυκά με αποβουτυρωμένο γάλα και λευκό αυγού, ζελέ με φρούτα, ζελέ με κρέμα από αποβουτυρωμένο γάλα και λευκό αυγού. |
Όλα τα άλλα που γίνονται με πλήρες γάλα, αυγό ή λίπος. |
|
ΓΛΥΚΑ |
Ζάχαρη, μέλι ζελέ μαρμελάδα, μελάσες, σιρόπι, σκληρές καραμέλες, γλυκά χωρίς λίπη. |
Σοκολάτα, σοκολατούχα γλυκά, σιρόπι από σοκολάτα, καραμέλες με κρέμα, κακάο και ξηρούς καρπούς. |
|
ΜΠΑΧΑΡΙΚΑ ΚΑΙ ΚΑΡΥΚΕΥΜΑΤΑ |
Αλάτι, μουστάρδα, αρωματικά βότανα. |
Πιπέρι. |
|
ΔΙΑΦΟΡΑ |
Ξύδι, σάλτσα από ντομάτα, σκόρδο, ποπ-κορν χωρίς βούτυρο, λευκή σάλτσα από αποβουτυρωμένο γάλα, βανίλια. |
Ελιές ξηροί καρποί, σάλτσες παχιές κρέμες. |
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- LedererJ. (2002), Εγχειρίδιο Διαιτητικής. Επιστημονικές Εκδόσεις Παρισιάνου Α.Ε. Αθήνα.
- Παπανικολάου Γ. (1993), Σύγχρονη Διατροφή και Διαιτολογία Εκδόσεις Παπανικολάου, Αθήνα
- Πλέσσα Σ. (1994) Ειδικές Δίαιτες. Εκδόσεις Φάρμακον – Τύπος. Αθήνα
- Πετρόπουλος Κ., Γιωτοπούλου Θ., Γιωτοπούλου Α., (2010) Βασικές Αρχές Διατροφής στην Εκπαίδευση Ενηλίκων. Εκδόσεις Πετρόπουλος, Καρδίτσα.
Κωνσταντίνος Αλ. Πετρόπουλος
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
Χαρίτου 14, 43100 Καρδίτσα
τηλ.2441022771
κιν.6977501836
