Σοφία Τόλια: "Ελευθερία του Τύπου και fake news" Κύριο
- μέγεθος γραμματοσειράς μείωση του μεγέθους γραμματοσειράς αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
- Κατηγορία Άρθρα
Η μετάβασή μας στην ψηφιακή εποχή και η τεχνολογική εξέλιξη δεν θα μπορούσαν να αφήσουν ανεπηρέαστο και τον τρόπο διακίνησης των ειδήσεων και της πληροφορίας.
Οι ιστότοποι κοινωνικής δικτύωσης και οι διαδικτυακές πλατφόρμες, διαδίδουν μαζικά και γρήγορα τις ειδήσεις και κάθε είδους πληροφορία, ξεπερνώντας σε ταχύτητα και το «κουτσομπολιό» των καφενείων!
Μέσα σε αυτή την ανεξέλεγκτη πλημμυρίδα ειδήσεων, που μας τροφοδοτούν καθημερινά τα social media (μέσα κοινωνικής δικτύωσης) ευνοείται αναπόφευκτα και η διασπορά ψευδών και παραπλανητικών ειδήσεων. Η παραπληροφόρηση γίνεται είτε σκόπιμα, εξυπηρετώντας μονομερώς οικονομικά, πολιτικά και άλλου είδους συμφέροντα, είτε από χρήστες μέσων που δεν κατέχουν το γνωστικό αντικείμενο και διασπείρει ο καθένας το μακρύ και το κοντό του! Και στις δύο περιπτώσεις πλήττεται η έγκυρη ενημέρωση και η λειτουργία του τύπου, έτσι όπως συνταγματικά θεσπίστηκε να λειτουργεί και να προστατεύεται και τραυματίζεται σοβαρά η αλήθεια.
Πλείστα τα παραδείγματα των παγίδων των fake news, τόσο στο παγκόσμιο πολιτικό σκηνικό όσο και στο εσωτερικό μας. Αρκεί να θυμηθούμε ότι πριν κάποια χρόνια ένα tweet δημοσιογράφου του BBC πέθανε την βασίλισσα της Αγγλίας και όλος ο πλανήτης σείστηκε, για να αποδειχθεί εν τέλει, ότι η συγκεκριμένη δημοσιογράφος παρακολουθούσε τις «πρόβες» του BBC για το θάνατο της βασίλισσας! Στην Αγγλία πάλι, αξέχαστη θα μείνει και η καμπάνια υπέρ της εξόδου της χώρας από την ευρωπαϊκή ένωση (Brexit), όπου με αφηγήματα ωραιοποιημένα και με φρούδες ελπίδες, κατάφεραν να πείσουν τον βρετανικό λαό να μείνει εκτός ευρωπαϊκής ένωσης και να το μετανιώνει αμέσως μετά αλλά πια αργά!
Στη χώρα μας, στη διετία της έξαρσης της υγειονομικής κρίσης, προσφέρθηκε πεδίο δόξης λαμπρό σε προπαγανδιστές που ανέδειξαν αδιανόητες ψεύτικες ειδήσεις και κατάφεραν να παρασύρουν ομάδες πληθυσμού σε πράξεις ή παραλείψεις με άμεσο κόστος ακόμη και την ίδια τους τη ζωή και να διαμορφώσουν την κοινή γνώμη σε μεγάλο ποσοστό.
Η διασπορά των ψευδών ειδήσεων είναι επικίνδυνη σε ένα κράτος, σε μια κοινωνία και μπορεί να φέρει ανεπανόρθωτα αποτελέσματα. Υπάρχει τρόπος αντιμετώπισης της μάστιγας αυτής? Σίγουρα οι μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες εφάρμοσαν πρακτικές καταπολέμησης του φαινομένου αυτού, η ευρωπαϊκή νομοθεσία προσπάθησε να δημιουργήσει δικλείδες ασφαλείας αλλά δυστυχώς δύσκολα αποτρέπεται η ανεξέλεγκτη διαρροή παραπειστικών ειδήσεων. Και εδώ προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι η ατομική ευθύνη του καθένα από μας παίζει τον ουσιαστικότερο ρόλο στην αντιμετώπιση αυτού του νοσηρού φαινομένου. Στο χέρι μας είναι να επεξεργαζόμαστε και να φιλτράρουμε ενδελεχώς την πληροφορία πριν την αφομοιώσουμε, ελέγχοντας πάντα τον συντάκτη, το κύρος των sites, τους εντυπωσιακούς και εύπεπτους τίτλους των άρθρων, που συνήθως είναι παραπλανητικοί και την πηγή προέλευσής τους. Και επειδή η χρονιά που έρχεται θα είναι πλούσια σε εκλογικές αναμετρήσεις, καλό θα είναι όλοι μας με σκεπτικισμό και σοβαρότητα να κρίνουμε τις εξελίξεις και τα γεγονότα και να μην πέφτουμε θύματα τοξικής παραπληροφόρησης. Μετά την απομάκρυνση από την κάλπη ουδέν λάθος αναγνωρίζεται, γι’ αυτό δύναμή μας να είναι η αλήθεια και όχι το παραμύθι!
Σοφία Τόλια
Δικηγόρος