Επερώτηση της "Πρωτοβουλίας" στο Π.Σ. για πρόγραμμα καταπολέμησης του δάκου της ελιάς
- μέγεθος γραμματοσειράς μείωση του μεγέθους γραμματοσειράς αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
- Κατηγορία Θεσσαλία
Ο δάκος της ελιάς (Bactocera oleae), είναι ο βασικός εντομολογικός εχθρός της ελιάς. Η ζημιά λόγω προσβολής μπορεί χωρίς καταπολέμηση και κάτω από ιδανικές κλιματολογικές συνθήκες να φθάσει το 90% της συνολικής ετήσιας παραγωγής, οδηγώντας σε σημαντική υποβάθμιση του παραγόμενου προϊόντος.
Στην Ελλάδα, το πρόβλημα αναμένεται να ενταθεί στο βαθμό που:
• Οι καλλιεργούμενες εκτάσεις αυξάνονται
• Το ποσοστό των αρδευόμενων καλλιεργειών αυξάνεται.
• Οι εκτάσεις των επιτραπέζιων ελιών αυξάνονται.
• Η κλιματική αλλαγή έχει επιφέρει σημαντικές διαφοροποιήσεις στην δυναμική των πληθυσμών του εντόμου, στην οποία η επι δεκαετίες ακολουθούμενη μέθοδος των δολωματικών ψεκασμών δεν μπορεί να ανταποκριθεί.
• Οι απαιτήσεις όσον αφορά τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του παραγόμενου προϊόντος βαίνουν σταθερά αυξανόμενες.
• Σημειώνονται επιστροφές προϊόντων ελαιοκομίας τα τελευταία χρόνια λόγω ανεύρεσης υπολειμμάτων φυτοπροστατευτικών προϊόντων είτε πάνω από τα MRL’s είτε μη εγκεκριμένων σε αγορές στόχους π.χ. ΗΠΑ, Καναδάς.
Από το 1996 έως σήμερα, η καταπολέμηση του δάκου πραγματοποιείται με ευθύνη των τοπικών Διευθύνσεων Αγροτικής Ανάπτυξης στα 35 Ελαιοπαραγωγά Τμήματα της χώρας. Το κόστος του ετήσιου προγράμματος ανέρχεται σε 30.000.000 ευρώ. Από το ποσό αυτό, το 40% αντιστοιχεί στις εφαρμογές των ψεκασμών, 10% στην αγορά των εντομοκτόνων και 50% στην παρακολούθηση του προγράμματος.
Η μέχρι σήμερα ακολουθούμενη προσέγγιση, ωστόσο, παρουσιάζει τις παρακάτω αδυναμίες:
• Χαρακτηρίζεται –παρά την γενικευμένη εφαρμογή- από μεγάλες απώλειες στην παραγωγή, αλλά και από τη σημαντική υποβάθμιση της ποιότητας του ελαιολάδου ανάλογα με το ποσοστό προσβολής.
• Το κόστος επίβλεψης ανέρχεται στο 50% του ετήσιου προϋπολογισμού, δηλ. σε ένα δυσανάλογα μεγάλο μέρος του.
• Υπάρχει σοβαρό έλλειμμα επιστημονικής, τεχνικής και επιχειρησιακής επάρκειας.
• Η λήψη των αποφάσεων για την εκκίνηση του έργου της δακοκτονίας κάθε χρόνο ανά Περιφέρεια εξαρτάται από καθαρά διοικητικά κριτήρια των μειοδοτικών διαγωνισμών για την κατά τόπους ανάθεση εργολαβιών με αποτέλεσμα να παρατηρείται σημαντική καθυστέρηση με τις ανάλογες αρνητικές συνέπειες.
• Δεν υπάρχει πρακτικά ικανοποιητική εποπτεία του έργου.
• Δεν υπάρχει ουσιαστική αξιολόγηση μετά το πέρας του έργου με μέτρηση συγκεκριμένων δεικτών εκπλήρωσης των στόχων της εκάστοτε καλλιεργητικής περιόδου
Η εξέλιξη της δυναμική πληθυσμών του δάκου στο έντονα μεταβαλλόμενο μεσογειακό περιβάλλον δεν είναι αποτέλεσμα μία γραμμικής η μονοσήμαντης σχέσης μεταξύ αβιοτικών παραγόντων όπως είναι η θερμοκρασία, η σχετική υγρασία, η φωτοπερίοδος κλπ. Η παρακολούθηση της απαιτεί την συνεκτίμηση, αβιοτικών, βιοτικών, και γεωχωρικών δεδομένων προκειμένου:
• Να καθορισθούν περιοχές υψηλού κινδύνου (hot-spots), για την εκκίνηση της προσβολής
• Να βελτιστοποιηθεί η χωροθέτηση των παγίδων σύλληψης - καταγραφής
• Να προβλεφθεί η εξέλιξη της προσβολής του εντόμου σε κάθε περιοχή.
• Να βελτιστοποιηθεί η χωροχρονική εφαρμογή και διασπορά των δολωματικών ψεκασμών.
• Να γίνει δυνατή η αποτελεσματική εποπτεία και αξιολόγηση του έργου.
Για την συλλογή και οργάνωση των γεωχωρικών πληροφοριών, μπορούν να χρησιμοποιηθούν σύγχρονες τεχνολογίες συστημάτων γεωπληροφορικής και γεωματικής (GIS και Τηλεπισκόπησης), εργασία πεδίου και ανάλυση μεγάλων δεδομένων.
Κύριε Περιφερειάρχα στα πλαίσια των έργων έρευνας που η περιφέρεια μπορεί να χρηματοδοτήσει προτείνουμε να προκηρυχθεί ένα έργο με αυτό το αντικείμενο , προκειμένου ομάδες από όλη την Ελλάδα να υποβάλλουν και να εκτελέσουν το αντικείμενο αυτό. Γνωρίζουμε ότι κάτι τέτοιο γίνεται και σε άλλες περιφέρειες που έχουν αντικείμενο την ελιά.
Ερωτούμε αν προτίθεστε να το κάνετε? Θα έχει μεγάλο αντίκτυπο και οικονομικό για την περιφέρεια σε χρήματα που ήδη πληρώνει (από ότι γνωρίζουμε είναι περίπου 2 εκατ. ευρώ το χρόνο) και παραγωγικό. Αφορά βασικά την Μαγνησία αλλα και την Λάρισα, Καρδίτσα και Τρίκαλα πολύ λιγότερο.
Για την Πρωτοβουλια
Κουρέτας Δ.
Ψαχούλας Ι.
Νούλας Κ.