Στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα με τις «100 κλιματικά ουδέτερες πόλεις έως το 2030» επιθυμεί να ενταχθεί ο Δήμος Καρδίτσας Κύριο
- μέγεθος γραμματοσειράς μείωση του μεγέθους γραμματοσειράς αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
- Κατηγορία Τοπική Επικαιρότητα
- Εκτύπωση
Αίτημα να ενταχθεί στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα «100 κλιματικά ουδέτερες πόλεις έως το 2030», βάσει της σχετικής πρόσκλησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα υποβάλει ο Δήμος Καρδίτσας.
Την σχετική απόφαση επικύρωσε το Δημοτικό Συμβούλιο Καρδίτσας στην τελευταία συνεδρίασή του με τον εισηγητή του θέματος Εντεταλμένο Σύμβουλο Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων κ. Σχορετσανίτη να τονίζει τα ακόλουθα στην εισήγησή του:
"Το πρόγραμμα αυτό στοχεύει στην υποστήριξη του μετασχηματισμού 100 ευρωπαϊκών πόλεων προς την ουδετερότητα του κλίματος, έως το 2030, συμβάλλοντας στην υλοποίηση της ατζέντας του ΟΗΕ του 2030 και των στόχων της αειφόρου ανάπτυξης (SDG’s), καθώς και της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας (European Green Deal) έως το 2050, για τη βελτίωση της ευημερίας των πολιτών. Οι 100 κλιματικά ουδέτερες πόλεις αποτελούν μέρος του προγράμματος πλαισίου «Horizon Europe» που ξεκινά το 2021. Το εγχείρημα θα χρηματοδοτηθεί επίσης και από άλλα συναφή Ευρωπαϊκά Προγράμματα, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΙΒ), τον κρατικό προϋπολογισμό και από ιδιωτικές επενδύσεις. Σκοπός του προγράμματος είναι οι 100 πόλεις που θα επιλεγούν, να συνεργαστούν μεταξύ τους και να λειτουργήσουν ως πρότυποι κόμβοι καινοτομίας για όλες τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές πόλεις.
Οι επιλεγμένες πόλεις θα συμμετάσχουν σε ένα ολοκληρωμένο πλάνο ολιστικών παρεμβάσεων με καθορισμένο προϋπολογισμό και χρονοδιάγραμμα 10ετίας. Οι φιναλίστ θα έχουν την ευκαιρία να επαναπροσδιορίσουν την ταυτότητα τους (city re-branding) και μέσω των χρηματοδοτικών εργαλείων της ΕΕ, θα μπορέσουν να υλοποιήσουν επενδύσεις μεγάλης κλίμακας δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας.
Μια «ουδέτερη για το κλίμα και έξυπνη πόλη» είναι μια πόλη που προωθεί τρόπους παραγωγής και εξοικονόμησης ενέργειας μέσα από ανανεώσιμες πηγές και προηγμένες τεχνολογίες, έξυπνα δίκτυα, ευέλικτα συστήματα διαχείρισης ενέργειας, καθώς και αλλαγές στη συμπεριφο
ρά του πολίτη (π.χ. μετακίνηση με ποδήλατο κ.α.). Πρόκειται για μια συνολική προσπάθεια από τη βάση προς την κορυφή, η οποία απαιτεί τη συμμετοχή ολόκληρου του τοπικού οικοσυστήματος (Δήμος, κοινωνία των πολιτών, αγορά, επενδυτές, ακαδημαϊκός χώρος κ.α.).
Η Αποστολή των κλιματικά ουδέτερων έξυπνων πόλεων (Mission on dimate neutral and smart cities) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (EE) στοχεύει να υποστηρίξει τον μετασχηματισμό των 100 πόλεων προς την ουδετερότητα του κλίματος έως το 2030, συμβάλλοντας στην υλοποίηση της ατζέντας του ΟΗΕ του 2030 και των στόχων της αειφόρου ανάπτυξης (SDG’s), καθώς και της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας (European Green Deal) έως το 2050, για τη βελτίωση της ευημερίας των πολιτών. Η Αποστολή προτάθηκε από το Mission Board της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Για την επίτευξη της Αποστολής «100 κλιματικές ουδέτερες πόλεις έως το 2030» θα απαιτηθεί η ανάληψη σειράς δράσεων σε όλους τους τομείς της οικονομίας :
α) την Ενέργεια,
β) την Βιομηχανία,
γ) τις Μεταφορές και
δ) τον Κατασκευαστικό Τομέα, όπως π.χ. :
• Οι επενδύσεις σε φιλοπεριβαλλοντικές τεχνολογίες
• Η στήριξη της καινοτομίας στον τοπικό βιομηχανικό και βιοτεχνικό τομέα (ειδικότερα σε αυτόν που σχετίζεται άμεσα με τον κατασκευαστικό κλάδο και τον αστικό χώρο)
• Η ανάπτυξη καθαρότερων, οικονομικότερων και πιο υγιεινών μορφών για τις δημόσιες και ιδιωτικές μεταφορές και μετακινήσεις
• Η απαλλαγή του ενεργειακού τομέα από τις εκπομπές του CO2
• Η διασφάλιση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων και του βιοκλιματικά υλοποιημένου υπαίθριου κοινόχρηστου χώρου
• Η συνεργασία με διεθνείς εταίρους για τη βελτίωση των παγκόσμιων περιβαλλοντικών προτύπων.
Επιπλέον αυτών, η διάδοση των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) είναι απαραίτητη για την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης και την ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας στις πόλεις.
Τα οφέλη που θα αποκομίσουν οι πόλεις που θα επιλεγούν είναι πολλαπλά όπως :
• οι επιλεγμένες πόλεις θα τύχουν διεθνούς προβολής, θα έχουν την ευκαιρία να επαναπροσδιορίσουν την ταυτότητα τους (city re-branding), και θα λειτουργήσουν ως πρότυπα για την ευρύτερη περιφέρεια και άλλα αστικά κέντρα για τη μετατροπή τους σε κόμβους καινοτομίας, που υιοθετούν νέες μορφές διακυβέρνησης και αναπτύσσουν ένα νέο οικονομικόμοντέλο δράσης για το κλίμα,
• σε τοπικό επίπεδο, τα οφέλη θα είναι πολλαπλά (περιβαλλοντικά, κοινωνικά, οικονομικά, εκπαιδευτικά), όπως η βελτίωση της ποιότητας του αέρα, η προώθηση ενός υγιούς τρόπου ζωής, η βελτίωση της κινητικότητας, η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, και η γενικότερη αλλαγή της στάσης του πολίτη ως προς το περιβάλλον κλπ,
• σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο, θα δοθούν κίνητρα στην αγορά να κινηθεί προς επενδύσεις που ευνοούν την κλιματική αλλαγή, θα παρουσιαστούν ολιστικές λύσεις που αφορούν τον πολεοδομικό σχεδιασμό και θα προωθηθούν έξυπνες τεχνολογίες, πλατφόρμες δεδομένων και μοντελοποίηση αστικών συστημάτων για την καλύτερη ενεργειακή διαχείριση των αστικών κέντρων.
Όλες οι πόλεις με 50.000 ή περισσότερους πολίτες θα είναι ευπρόσδεκτες να υποβάλουν πρόταση συμμετοχής στην Αποστολή. Δεδομένων των πολλαπλών τυπολογιών των ευρωπαϊκών πόλεων η Αποστολή θεωρεί ότι η έννοια της «πόλης» ορίζεται ως κάτωθι:
• Πόλη που εκπροσωπείται από κυβερνητική μονάδα (π.χ. Δήμος).
• Γειτονιά ή ζώνη ιδιαίτερου ενδιαφέροντος μιας πόλης
• Συγκέντρωση ή λειτουργική περιοχή που αποτελείται από πολλές γειτονικές πόλεις ή κυβερνητικές μονάδες, που εκπροσωπούνται από τους αντίστοιχους κυβερνητικούς εκπροσώπους.
Ο Δήμος Καρδίτσας έχει συνολικό πληθυσμό 56.747 μόνιμους κατοίκους σύμφωνα με την τελευταία απογραφή του 2011, οπότε πληροί το κριτήριο αυτό.
Η επιλογή θα γίνει μέσω ανοικτής ανταγωνιστικής διαδικασίας. Η αίτηση πρέπει να υποβληθεί απευθείας από την αρχή της πόλης. Σε περίπτωση συνδέσμου περισσότερων από μια πόλεων, η αίτηση θα πρέπει να συνυπογράφεται από όλους τους εκπροσώπους για κάθε τοπική αρχή.
Επειδή σε ευρωπαϊκό επίπεδο δεν θα ξεκινήσουν όλες οι πόλεις από το ίδιο επίπεδο ετοιμότητας, αναμένεται ότι οι “Beginners” θα χρειαστούν περισσότερο χρόνο προετοιμασίας από τις “Experienced” και τις “Frontrunner” πόλεις.
Με σκοπό να μην μείνει κανείς πίσω, οι 100 πόλεις θα ενθαρρυνθούν να συμπεριλάβουν πόλεις - συνεργάτες στις συμβάσεις τους για την κλιματική πόλη, ιδίως πόλεις-εταίρους με σημαντικές δομές και προκλήσεις, που θα λάβουν υποστήριξη για την επίτευξη ουδετερότητας του κλίματος μετά το 2030.
Ως προς την προετοιμασία μιας πόλης, θα πρέπει να είναι σε θέση να παρουσιάσει μια αξιόπιστη στρατηγική για το κλίμα και σχέδιο δράσης για την επίτευξη ουδετερότητας άνθρακα έως το 2030 (τομείς παρέμβασης, ορόσημα και χρονοδιάγραμμα) και να εντοπίσει τις προκλήσεις και την αντίστοιχη διαδικασία μέσω της οποίας η τοπική εταιρική σχέση στοχεύει να τις αντιμετωπίσει, δεδομένης της πολυπλοκότητας της επίτευξης ουδετερότητας άνθρακα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα.
Η αντίστοιχη Σύμβαση για την Κλίμα της Πόλης (Climate City Contract) θα είναι προσαρμοσμένη στις συγκεκριμένες συνθήκες κάθε πόλης, θα περιλαμβάνει τους στόχους, θα καθορίζει τη στρατηγική και το σχέδιο δράσης για τη μετάβαση και θα περιλαμβάνει έναν ρεαλιστικό στρατηγικό σχεδιασμό.
Σύμφωνα με τις οδηγίες του Mission Board, η Σύμβαση για την Κλίμα της Πόλης (Climate City Contract), θα υπογραφεί από τον Δήμαρχο εξ ονόματος της τοπικής αυτοδιοίκησης και των τοπικών ενδιαφερομένων, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και από Εθνικές ή Περιφερειακές αρχές. Επί της ουσίας όμως πρόκειται για μια συνολική προσπάθεια από τη βάση προς την κορυφή, η οποία απαιτεί τη συμμετοχή ολόκληρου του τοπικού οικοσυστήματος ήτοι:
Δήμος,
Κοινωνία των πολιτών,
Αγορά, (βιομηχανία και επιχειρήσεις)
Επενδυτές,
Ακαδημαϊκός και ερευνητικός χώρος κ.α.
και την υποστήριξη από όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης.
Όσον αφορά την τοπική κοινωνία, είναι απαραίτητη η ενεργή συμμετοχή των πολιτών και των ενώσεων τους σε θέματα που αφορούν στην κινητικότητα, στην ενέργεια, στις αστικές υποδομές και στα κτίρια, στην κυκλική οικονομία, στην διαχείριση των φυσικών πόρων και στην αλλαγή συμπεριφοράς για να επιτύχει η Αποστολή.
Προκειμένου η συμμετέχουσα πόλη να συντάξει συγκεκριμένο πρόγραμμα δράσης, καταρχάς υλοποιεί Ανάλυση της Υφιστάμενης κατάστασης. Η ανάλυση αυτή είναι πολυεπίπεδη και αφορά μια σειρά από τομείς όπως ιδίως :
πολεοδομικά χαρακτηριστικά
κυκλοφοριακά χαρακτηριστικά
δημογραφικά / πληθυσμιακά / κοινωνικά χαρακτηριστικά
μορφολογικά / αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά
οικονομικά χαρακτηριστικά
φυσικό περιβάλλον, γεωμορφολογία
κλιματολογικά χαρακτηριστικά
παραγωγικές δρστηριότητες, αναπτυξιακό μοντέλο
ενεργειακά χαρακτηριστικά κ.λπ.
Τα στοιχεία αυτά συμπληρώνουν τον σχετικό φάκελο παράλληλα με την καταγραφή και αξιολόγηση των όποιων στρατηγικών σχεδίων και προγραμμάτων έχει ήδη συντάξει η πόλη ή είναι σε εξέλιξη.
Η Πρόσκληση του προγράμματος αναμένεται να κοινοποιηθεί εντός Νοεμβρίου και η καταληκτική ημερομηνία υποβολής της αίτησης συμμετοχής των πόλεων θα είναι η 31 Ιανουαρίου του 2022".