Βάιος Τσιμητράς: Τα όνειρα και οι φιλοδοξίες ενός νεαρού κινηματογραφιστή στην Καρδίτσα Κύριο
- μέγεθος γραμματοσειράς μείωση του μεγέθους γραμματοσειράς αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
- Κατηγορία Παρουσιάσεις
- Εκτύπωση
Τα τελευταία χρόνια στην Καρδίτσα ένας νέος άνθρωπος παλεύει για να χτίσει καριέρα στο χώρο της 7ης τέχνης.
Οι ταινίες του διαδραματίζονται στα Τρίκαλα και στην Καρδίτσα επειδή όπως λέει ο ίδιος αγαπάει τον τόπο του και θέλει να τον βοηθήσει μέσα από τη δουλειά του. Το «μικρόβιο» για τον κινηματογράφο μπήκε από μικρή ηλικία και έκτοτε συνεχίζει να μαθαίνει καινούργια πράγματα και να βελτιώνει τη δουλειά του. Οι ταινίες του κινούνται στη «σοβαρή» πλευρά της ζωής, μεταξύ τρόμου, μυστηρίου και δράματος και κρύβουν ένα βαθύτερο νόημα που ορισμένες φορές εμπνέονται από τα προσωπικά βιώματα του δημιουργού τους.
Ο λόγος για τον Βάιο Τσιμητρά, ένα 20χρονο νεαρό με καταγωγή από τη Δαφνοσπηλιά Καρδίτσας, αυτοδίδακτο Κινηματογραφιστή, ο οποίος έχει ήδη κάποιες μικρού και μεσαίου μήκους ταινίες στο ενεργητικό του. Μάλιστα η πρόσφατη μεσαίου μήκους ταινία του «Μην απομακρυνθείς» διακρίθηκε σε φεστιβάλ κινηματογράφου της Αθήνας ενώ συμμετείχε και σε φεστιβάλ κινηματογράφου στην Ινδία.
Το KarditsaLive.Net μίλησε με τον Βάιο Τσιμητρά για το έργο του, τις συνθήκες και τις δυσκολίες που ένας νεαρός σκηνοθέτης στην επαρχία πρέπει να προσπεράσει για να διακριθεί αλλά και τις εμπειρίες στο παρελθόν του που διαμορφώνουν σε ένα βαθμό τις ταινίες του.
Βάιο σε ευχαριστούμε που θέλησες να μιλήσεις να μιλήσεις στην ηλεκτρονική μας εφημερίδα. Θέλεις να μας πεις με τι ασχολείσαι επαγγελματικά τον τελευταίο καιρό;
Τελείωσαν τα γυρίσματα της μεσαίου μήκους ταινίας μου «Μαζί για πάντα» και τώρα είμαστε στο στάδιο του μοντάζ.
Θέλεις να μας πεις δυο λόγια για αυτήν;
Πρόκειται για μία ταινία μυστηρίου που συνδυάζει στοιχεία τρόμου και δράματος και αφορά ένα 22χρονο άντρα από την Οιχαλία Τρικάλων ο οποίος έχει πάθος με τη φωτογραφία. Η επιθυμία του όμως να ασχοληθεί επαγγελματικά με αυτό έρχεται σε αντίθεση με την επιθυμία της οικογένειας του που θέλει να τον οδηγήσει σε πιο σίγουρους επαγγελματικά δρόμους και στη πορεία αυτή η πίεση θα οδηγήσει και τις δύο πλευρές σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις. Σημαντικό ρόλο στην υπόθεση της ταινίας παίζει και η φιλοσοφική θεωρία του ζωισμού. Η θεωρία του ζωισμού αναφέρει πως η ψυχή και το πνεύμα δεν είναι κάτι που υπάρχει μόνο στους ανθρώπους και ζώα, αλλά ότι υπάρχει και σε αντικείμενα όπως πέτρες, φυτά, κεραυνοί, βουνά κ.α.
Πως ξεκίνησε το ενδιαφέρον σου για τον κινηματογράφο και πως έμαθες να δημιουργείς ταινίες;
Το ενδιαφέρον μου για τον κινηματογράφο άρχισε σε ηλικία μόλις πέντε ετών όταν είδα για πρώτη φορά την ταινία τρόμου IT (ΤΟ ΑΥΤΟ, 1990). Εκεί γνώρισα για πρώτη φορά τη μαγεία του κινηματογράφου, πως μπορεί αυτή η τέχνη δηλαδή να μετατρέψει το αδύνατο σε δυνατό, να μεταφέρει χαρακτήρες και κόσμους μέσα σε ένα οπτικοακουστικό έργο. Αυτή η μαγεία πιστεύω μπορεί να αλλάξει ζωές όπως άλλαξε φυσικά και τη δική μου.
Πρακτικά όμως ξεκίνησα να ασχολούμαι με τη σκηνοθεσία στο γυμνάσιο αρχικά μοντάροντας έτοιμα βίντεο ενώ στη συνέχεια ξεκίνησα να βιντεοσκοπώ και να επεξεργάζομαι το δικό μου υλικό. Θυμάμαι χαρακτηριστικά να περνάω ώρες ατέλειωτες μπροστά στον υπολογιστή στην ησυχία του σπιτιού της γιαγιάς μου για να μάθω αυτές τις τεχνικές του μοντάζ. Έπειτα, το 2015 ξεκίνησα να ασχολούμαι με την κάμερα, βγήκε και η πρώτη μου ταινία στο λύκειο ενώ τώρα είμαι στο τελευταίο έτος των σπουδών μου στο ΙΕΚ Καρδίτσας όπου και μαθαίνω την τέχνη της φωτογραφίας.
Ήταν μια μικρού μήκους ταινία που έκανα μαζί με τη βοήθεια των συμμαθητών και καθηγητών μου στη τελευταία τάξη του σχολείου στο 2ο ΕΠΑΛ Καρδίτσας. Ήταν μια 10λεπτη παραγωγή το σενάριο της οποίας εμπνεύστηκα εγώ και βοήθησε στην ανάπτυξή του η καθηγήτρια Κα Ελένη Σιαφάκα, και αφορούσε την αντιμετώπιση των παιδιών ΑΜΕΑ.
Γιατί επέλεξες αυτό το θέμα;
Η Κοινωνία τα άτομα ΑΜΕΑ δεν τους συμπεριφέρεται με τον καλύτερο τρόπο και γενικότερα ορισμένες φορές κρατάμε μια περιφρονητική στάση απέναντι τους. Η ταινία αυτή βάζει ουσιαστικά τον θήτη στο ρόλο του θιγόμενου ώστε να καταλάβει και αυτός πως είναι όταν η κοινωνία σε βάζει στο περιθώριο...
Θέλεις οι ταινίες σου να περνάνε τέτοια κοινωνικά μηνύματα;
Ναι θέλω, και ιδιαίτερα όταν έχω μια δυσάρεστη προσωπική εμπειρία όπως για παράδειγμα σε αυτή τη ταινία που κάνω τώρα και η οποία έχει ένα μεγάλο μήνυμα προς τους καλλιτέχνες δηλαδή σε άτομα όπως εγώ που ασχολούνται με τις τέχνες σε περιοχές όπως είναι η Καρδίτσα και γενικά στην περιφέρεια που ο καλλιτέχνης συναντά μεγάλα εμπόδια. Γιατί στην επαρχία είναι πολύ δύσκολο να βιοποριστείς από τον ερασιτεχνικό κινηματογράφο. Στο τομέα μου βέβαια έχουν αλλάξει γραφειοκρατικά τα πράγματα τα τελευταία δύο χρόνια, γίνονται ξένες ταινίες όπως στα Τρίκαλα με το "Born to be murdered", υπάρχουν επιχορηγήσεις για τη παραγωγή ταινιών απλά πρέπει να περάσουν χρόνια για να εδραιωθεί καλά αυτό το σύστημα και αυτοί που είναι στην επαρχία όπως εγώ θα πρέπει να κάνουν τεράστια υπομονή για να ανταπεξέλθουν βιοποριστικά.
Οι ταινίες σου που διαδραματίζονται;
Οι ταινίες μου γυρίζονται εκεί που το επιβάλει η πλοκή της ιστορίας, για παράδειγμα τα γυρίσματα της ταινίας «Μαζί για πάντα» έγιναν στην Οιχαλία Τρικάλων και στο Ληθαίο ποταμό αλλά και στη Καρδίτσα στη λίμνη Πλαστήρα, στο εξωκλήσι του Αγίου Νικόλαου στον Κέδρο και στον αγαπημένο μου ξενώνα «Αγραφα». Τον αγαπάω τον τόπο μου, ξέρω τι χρειάζεται για να βελτιωθεί και κάνω όσο και ότι μπορώ μέσα από τα έργα μου για να έρθει και άλλος κόσμος να κάνει ταινίες. Για παράδειγμα τώρα μιλάω με κάποιους γνωστούς μου που ενδιαφέρονται να γυρίσουν τις ταινίες τους στην Καρδίτσα. Θέλω να βοηθήσω τον τόπο μου.
Πώς δουλεύει ένας νεαρός κινηματογραφιστής στην επαρχία με όλες αυτές τις δυσκολίες;
Πρώτον θα πρέπει να κάνεις πολλά πράγματα μόνος σου, δηλαδή, κάνω σε αυτή τη ταινία που δουλεύω τώρα, σκηνοθεσία σεναριογραφία, παραγωγή, διεύθυνση φωτογραφίας και μοντάζ, πέντε πράγματα, ενώ σε άλλες ταινίες έκανα ακόμα περισσότερα. Πρέπει να ακολουθήσεις σωστές τεχνικές και tricks για να προσελκύσεις τον κόσμο για να καταφέρεις αυτό που θέλεις διαφορετικά είναι πολύ δύσκολο να διακριθείς.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα όταν ξεκινάς να κάνεις μια ταινία ποιο είναι;
Κοιτάξτε εγώ θα πάρω τον εξοπλισμό μου, το μεγαλύτερο πρόβλημα όμως είναι να βρεις τα άτομα και να τα ενώσεις, να καταλάβουν τι θες να πας να πετύχεις. Να κερδίσεις την εμπιστοσύνη τους και να μπορείς να τους βάλεις να ακολουθήσουν μια ρουτίνα για χάρη της ταινίας, για παράδειγμα να είναι συνεπείς στην ώρα τους και να μην καθυστερούν την διαδικασία. Άλλο πρόβλημα είναι η νοοτροπία του κόσμου σχετικά με την συμμετοχή του σε μια κινηματογραφική παραγωγή. Είναι γενικά καχύποπτοι και διστακτικοί να συμμετέχουν και οι περισσότεροι προτιμούν το ερασιτεχνικό θέατρο. Το τελευταίο μάλιστα δημιουργεί και ένα έξτρα "πρόβλημα" καθώς οι περισσότεροι ηθοποιοί δύσκολα ξεφεύγουν από τις υποκριτικές συνήθειες του θεάτρου με αποτέλεσμα να μην ακολουθούν ικανοποιητικά τις σκηνοθετικές εντολές για την ανάγκη μιας ταινίας.
Από την πολιτεία υπάρχει στήριξη;
Δυστυχώς δεν έχει υπάρξει καμία βοήθεια μέχρι στιγμής.
Κάποιο συγκεκριμένο τμήμα υπάρχει όπου θα μπορούσες να απευθυνθείς για βοήθεια;
Όπως σας ανέφερα νωρίτερα αλλάξαμε γραφειοκρατικά σε κάποια πράγματα, έχουν δημιουργηθεί κάποιοι οργανισμοί όπως το EΚΟΜΕ (Εθνικό Κέντρο Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας) που διαχειρίζεται τις παραγωγές και θα ανοίξουν σε λίγο καιρό σε όλες τις περιφέρειες κινηματογραφικά γραφεία, απλά ακόμα στη Καρδίτσα θα πρέπει να περάσουν χρόνια να δημιουργηθεί η αντίληψη στον κόσμο ότι ένα περιβάλλον ευνοϊκό για τη προσέλκυση κινηματογραφικών παραγωγών μπορεί να έχει πολλαπλά οφέλη για τη τοπική κοινωνία. Στα Τρίκαλα για παράδειγμα το κατάλαβαν με αφορμή και τα πρόσφατα γυρίσματα της ταινία "Born to be murdered", πρέπει να αποκτήσει και η Καρδίτσα μια εξωστρέφεια σε αυτό τον τομέα.
Σκέφτηκες ποτέ ότι δεν αξίζει το κόπο όλη αυτή η προσπάθεια;
Αν δεν κάνω το κόπο δε θα πάω μπροστά με αυτό που κάνω. Υπάρχουν δύο επιλογές: ή κάθεσαι και τα βιώνεις και κάνεις κάποια tricks για να φύγεις μπροστά ή φεύγεις εντελώς από τη χώρα, δεν υπάρχει άλλη επιλογή αν θες να κάνεις το επάγγελμα μου.
Έχεις πάθος για τη δουλειά σου;
Αφού είναι η ζωή μου; Δε θέλω να κάνω κάτι άλλο και αυτό είναι που δεν μπορούν να καταλάβουν στη χώρα μας. Ξέρω αρκετούς γονείς που ώθησαν τα παιδιά τους να σπουδάσουν κάτι για το οποίο δεν είχαν πάθος και ενδεχομένως στη μετέπειτα πορεία της ζωής τους να μετανιώνουν που δεν ακολούθησαν τα όνειρα τους. Εμένα το όνειρο μου ήταν από μικρή ηλικία να ασχοληθώ με τον κινηματογράφο και το έκανα.
Η πρώτη σου αξιόλογη δουλειά ποια ήταν;
Η πρώτη μου αξιόλογη δουλειά ήταν το «Μην απομακρυνθείς», γυρίστηκε στις αρχές του 2018 και ήταν η ταινία που με έβαλε μέσα στα πράγματα πιστεύω γιατί για πρώτη ουσιαστικά ταινία πήγε σε φεστιβάλ ψηφιακού κινηματογράφου στην Αθήνα, προβλήθηκε σε κινηματογράφο στην Αθήνα, κόπηκαν εισιτήρια για να δουν την ταινία και πολλά άτομα μου έδωσαν συγχαρητήρια, μεταξύ άλλων και ο σκηνοθέτης Γιάννης Γαβαλάς τον οποίο εκτιμώ ιδιαίτερα. Έπειτα η ταινία προβλήθηκε σε ένα φεστιβάλ κινηματογράφου στα Τρίκαλα και στην Ινδία και έκανε τηλεοπτική πρεμιέρα στο κανάλι 10 στα Τρίκαλα. Με τη ταινία αυτή πιστεύω μπόρεσε να αναδειχθεί η δουλειά μου, να με καταλάβει και να με αναγνωρίσει αρκετός κόσμος.
Την ταινία αυτή την δημιούργησες και την προώθησες μόνος σου;
Ναι, τα έκανα όλα μόνος μου, κοιτάξτε το «Μην απομακρυνθείς» κράτησε περίπου ένα χρόνο. Πέρασα πάρα πολύ δύσκολα, δεν είχα εξοπλισμό, ρωτούσα και μου έκλειναν όλοι τις πόρτες και τελικά με βοήθησε ένας φίλος μου στο ΙΕΚ, ο Σωτήρης Τράντος, ο οποίος με πίστεψε πάρα πολύ και με βοήθησε, παρέχοντας μου όλο τον εξοπλισμό. Φυσικά είναι και στα credit της ταινίας.
Θαυμάζεις κάποιους σκηνοθέτες;
Μου αρέσει το έργο του Λούκα Γκουντανίνο, σκηνοθέτης στο "Born to be murdered" και "Call me by your name". Μου αρέσει ο τρόπος που διηγείται μια ιστορία, τα στοιχεία που περιλαμβάνει η ιστορία του.
Έχεις κάποιες αγαπημένες ταινίες που σε επηρέασαν;
Το "ΙΤ" και πιο πρόσφατα το "Suspiria". Γενικά μ' αρέσει πιο πολύ το στοιχείο του τρόμου γιατί οι ταινίες του τρόμου είναι οι ταινίες των αισθήσεων πιστεύω. Όταν παρακολουθείς μια τέτοια ταινία του είδους όλες οι αισθήσεις σου είναι ενεργές.
Φιλοδοξίες και όνειρα για το μέλλον; Φαντάζεσαι τον εαυτό σου μετά από δέκα χρόνια να δημιουργεί ακόμα ταινίες στην Ελλάδα;
Αν τα γραφειοκρατικά μείνουν όπως είναι και δεν αλλάξουν τότε ναι, θέλω να μείνω στην Ελλάδα και να συνεχίσω κάνω ταινίες διαφορετικά για να συνεχίσω να κάνω αυτό που αγαπάω θα πρέπει να μετακομίσω σε άλλη χώρα.
Με τα γραφειοκρατικά τι ακριβώς εννοείς;
Το ΕΚΟΜΕ χειρίζεται το cash rebate για παράδειγμα όταν έρχεται μια ελληνική η ξένη παραγωγή και θέλει να κάνει γυρίσματα με μπάτζετ, οι παραγωγοί κάνουν μια αίτηση, παίρνουν το 35% της δαπάνης τους και κάνουν γυρίσματα. Μετά αναλαμβάνει δράση το κινηματογραφικό γραφείο. Το γραφείο στη Θεσσαλία για παράδειγμα που θα ανοίξει τώρα θα εκπαιδεύει κόσμο, θα κάνει σεμινάρια και όταν έρθει μια παραγωγή μετά την έγκριση από το ΕΚΟΜΕ θα πάει στο γραφείο το οποίο θα αναλάβει να κλείσει τον χώρο και τους ηθοποιούς ανάλογα με τις απαιτήσεις της παραγωγής. Θα είναι κάτι σαν διαμεσολαβητής. Σε άλλες χώρες όπως η ΗΠΑ και η Αγγλία αυτό το σύστημα ισχύει εδώ και 30 χρόνια και δεν πρόκειται να το βγάλουν ποτέ. Ξέρουν ότι μπορούν να το βελτιώσουν και να έχουν χρήματα τουρισμό κτλ. Απορώ γιατί δεν το κάνουμε και εμείς εδώ; Δηλαδή να δημιουργεί το Ελληνικό Κράτος τα κατάλληλα κίνητρα έτσι ώστε να έρχονται ξένες παραγωγές στη χωρά μας και να ενισχύεται και η οικονομία που τόσο πολύ έχουμε ανάγκη.
Τα κοινωνικά δίκτυα πόσο σημαντικό ρόλο έπαιξαν για τη προβολή έργων νέων αυτοδίδακτων σκηνοθετών όπως εσύ;
Τους ανέδειξε. Όταν τις δεκαετίες του 80 και 90 που δεν υπήρχε τίποτα από αυτά ο υπεύθυνος για τη προβολή και διανομή ενός έργου μπορούσε να σε καταστρέψει, δηλαδή να σε αποθαρρύνει, να «θάψει» το έργο σου ακόμα και να το κλέψει. Σήμερα με τις πλατφόρμες όπως το youtube και το vimeo ο δημιουργός της ταινίας είναι υπεύθυνος για το έργο του, μπορεί να το διαφημίσει και να το προωθήσει όπως νομίζει σε όλο τον κόσμο και φυσικά να εισπράξει ο ίδιος τα έσοδα της διαφήμισης. Επίσης, πριν το ιντερνετ για να νοικιάσεις μια κάμερα κινηματογραφική για να κάνεις την ταινία σου έπρεπε να δώσεις στοιχεία να κάνεις καταθέσεις να δώσεις ταυτότητες και όλα αυτά ενώ τώρα μπορείς απλά να αγοράσεις τον εξοπλισμό απ' ευθείας.
Είχες δηλώσει σε μια παλιότερη συνέντευξη ότι πέρασες δύσκολα χρόνια και ο κινηματογράφος σε βοήθησε να τα ξεπεράσεις. Ισχύει αυτό;
Ισχύει, ήταν δύσκολα ψυχολογικά τα χρόνια στο γυμνάσιο.
Είχες υποστεί bullying;
Ναι. Αλλά αυτή η περίοδος ανήκει στο παρελθόν και δε θέλω να μιλάω πλέον γι’αυτό. Εγώ δημιουργώ τώρα ταινίες και αυτές οι ταινίες μπορούν να μεταφέρουν μηνύματα και να βοηθήσουν να αλλάξουν συμπεριφορές των ανθρώπων προς το καλύτερο.
Και πώς ακριβώς σε βοήθησε η ενασχόληση σου με τον κινηματογράφο να ξεπεράσεις αυτή την άσχημη περίοδο;
Ήθελα να κάνω ταινίες με οποιοδήποτε τρόπο και μέσα από τις ιστορίες και τις διηγήσεις των χαρακτήρων μου να αλλάξουν συμπεριφορές όπως προανέφερα. Θα σας πω ένα πράγμα, το παρελθόν αυτή τη στιγμή το χρειαζόμαστε να το θυμόμαστε για μην κάνουμε τα ίδια λάθη στο παρόν και στο μέλλον γιατί αν ξεχνάμε το παρελθόν θα είμαστε αναγκασμένοι να το ζήσουμε πάλι. Πρέπει να έχουμε σαν κίνητρο να κάνουμε κάτι καλύτερο στη ζωή μας και αυτό θα μας αλλάξει όλους.
Άρα είναι αυτό που είπαμε στην αρχή ότι οι ταινίες σου περνάνε ένα κοινωνικό μήνυμα, ότι το παρελθόν σου και οι εμπειρίες σου βγαίνουν με κάποιο τρόπο στις ταινίες σου;
Βγαίνει ως προειδοποίηση, δεν επιβάλει η ταινία μου κάποια μηνύματα. Εγώ αφήνω τον τηλεθεατή να εισπράξει αυτό που αισθάνεται. Να διαισθανθεί τη κεντρική σημασία του έργου ότι οι πράξεις μας δηλαδή έχουν συνέπειες. Το τι θα επιλέξεις εξαρτάται αποκλειστικά από εσένα.
Σε νέα παιδιά λοιπόν που μπορεί να έχουν τις ίδιες φιλοδοξίες με τις δικές σου αλλά περιφρονούνται και χλευάζονται από το περίγυρό τους, τι θα έλεγες;
Θα τους έλεγα ότι δεν πρέπει να υιοθετήσουν την ίδια νοοτροπία, να έχουν υπομονή, επιμονή, πάθος και να έχουν σαν αρχή να κάνουν κάτι καλύτερο στη ζωή τους και θα πετύχουν, είμαι σίγουρος.
*Τις ταινίες του Βάιου Τσιμητρά μπορειτε να τις παρακολουθήσετε εδώ
Ν.Κ.