Κώστας Παΐσης: "Οικολογικό έγκλημα στον ποταμό Καριτσιώτη" Κύριο
- μέγεθος γραμματοσειράς μείωση του μεγέθους γραμματοσειράς αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
- Κατηγορία Άρθρα
- Εκτύπωση
Εδώ και είκοσι περίπου χρόνια ο ποταμός Καρυτσιώτης του Δήμου Λίμνης Πλαστήρα βρίσκεται μόνιμα στο στόχαστρο των ιδιωτικών κερδοσκοπικών συμφερόντων ,τα οποία δεν πτοούνται και δεν συγκινούνται απ΄ την ολοκληρωτική καταστροφή του περιβάλλοντος , που συχνά προκαλείται απ΄ τα έργα τους.
Με έκπληξη και οργή πληροφορηθήκαμε πριν λίγο καιρό τη νέα απόπειρα της εταιρίας ‘’ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΔΡΑΣΗ ΑΒΕΤΕ’’ για την κατασκευή στον Καρυτσιώτη ενός Υδροηλεκτρικού Σταθμού 1,57 MW , ο οποίος έχει ως σημείο υδροληψίας το ρέμα Καρυάς του Δήμου Αγράφων και ως θέση εγκατάστασης του μηχανοστασίου του την περιοχή του οικισμού ΄΄Λογγά΄΄ της Καρύτσας Δολόπων (απ΄ τον οποίο οικισμό απέχει ανεπιτρέπτως λιγότερο από 500 μέτρα) και πολύ κοντά επίσης στην Κοινότητα Καρύτσας Δολόπων , μάλιστα δε όλες οι εγκαταστάσεις του προβλέπεται να γίνουν εντός της μη νόμιμα οριοθετημένης κοίτης του ποταμού Καρυτσιώτη , η οποία είναι σήμερα ευάλωτη και μεταβάλλεται συνεχώς και σε κάθε πλημμύρα.
Ήδη απ΄το έτος 2007 , η ίδια ως άνω εταιρία ΄΄ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΔΡΑΣΗ΄΄ είχε λάβει άδεια για δύο υδροηλεκτρικά έργα (τον ΜΥΗΣ ΄΄Καρυάς-Καρυτσιώτη΄΄ 0,88 ΜW και τον ΜΥΗΣ ΄΄Καρυτσιώτη΄΄ 1,49 MW ) εναντίον των οποίων ξεσηκώθηκε σύσσωμη η τοπική κοινωνία και οι φορείς της και τα έργα αυτά τελικά ακυρώθηκαν και ματαιώθηκαν . Επειδή, όμως, το παρελθόν και η ιστορία για τα υδροηλεκτρικά έργα στον Καρυτσιώτη είναι χρήσιμος σύμβουλος και οδηγός για το μέλλον , δεν μπορούμε να την παρακάμψουμε ή να την αγνοήσουμε γι΄ αυτό και επιγραμματικά θα αναφερθώ σε κάποια βασικά στάδια όλων των κινητοποιήσεων για τη σωτηρία του Καρυτσιώτη καθώς και σε βασικά έγγραφα και στοιχεία της Διοίκησης και των αρμοδίων φορέων εναντίον των έργων ,τα οποία και επικαλούμαι σήμερα εκ νέου σε μια προσπάθεια να ενισχύσω τις απόψεις , τα επιχειρήματα και τις δράσεις των ατόμων και των φορέων που αγωνίζονται εναντίον της κατασκευής υδροηλεκτρικών έργων στον Καρυτσιώτη προκειμένου να προστατεύσουμε όλοι μαζί ένα τόπο με ιδιαίτερο φυσικό κάλλος.
Α) Ενδεικτικά , λοιπόν, αναφέρομαι σε κάποια παλαιότερα δημοσιεύματα , καταγγελίες, διαμαρτυρίες και άρθρα εναντίον των ΜΥΗΣ της ως άνω εταιρίας στον Καρυτσιώτη ,που δημοσιεύτηκαν κυρίως σε τοπικές ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ, όπως : Δημοσίευμα της εφημερίδας ΄΄ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ΄΄ (Αθήνα, 28-9-2008), Εφημερίδα ΑΛΗΘΕΙΑ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ (29-9-2008, 20-8-2008, 26-8-2008, 3-11-2007, 4-11-2007, 30-8-2007) Εφημερίδα ΠΡΩΪΝΟς ΤΥΠΟΣ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ (4-11-2007), Εφημερίδα ΝΕΟΣ ΑΓΩΝ Καρδίτσας (20-8-2008, 26-8-2008, 30-8-2007), Εφημερίδα ΘΕΣΣΑΛΙΚΗ ΗΧΩ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ (20-8-2008) , Εφημερίδα ΓΝΩΜΗ Καρδίτσας (20-8-2008), εφημερίδα ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ Καρδίτσας (20-8-2008, 25-8-2008), εφημερίδα ΝΕΟΙ ΚΑΙΡΟΙ Καρδίτσας (20-8-2008) κλπ.
Β) Έντονες διαμαρτυρίες κατά των τότε σχεδιαζόμενων έργων υπήρξαν -και δημοσιεύτηκαν - από διάφορες προσωπικότητες και φορείς , όπως: Καταγγελία της Φυσιολατρικής Οικολογικής Ομάδας Καρύτσας Δολόπων και της Επιτροπής για τη Σωτηρία του Καρυτσιώτη ( ΄Αυγουστος 2008),του Ευρωβουλευτή Δημήτρη Παπαδημούλη (22-8-2008), του ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ (ΣΥΡΙΖΑ) (28-8-2007) , του π. βουλευτή του ΠΑΣΟΚ Νίκου Σαλαγιάννη (4-11-2007), του π. βουλευτή του ΠΑΣΟΚ Βασίλη Τσιλίκα, του πολιτευτή του Συνασπισμού της Αριστεράς Ηλία Κανδήλα (30-8-2007, 20-8-2008) , του γεωλόγου και Προϊσταμένου Δ/νσης Υδάτων Ν. Αιγαίου Ηλία Νόκα-Ζωγράφου κ. ά.
Γ) Ο τότε Δήμος Νεβρόπολης Αγράφων ,με πρωτοβουλία του Δημάρχου του κ. Φώτη Παπαντώνη , διοργάνωσε μεγάλη εκδήλωση και συγκέντρωση δημοτών στο χώρο του ποταμού Καρυτσιώτη στις 23-8-2008 ,στη συμβολή του με το ρέμα Καρυάς, όπου όλοι οι ομιλητές εξέφρασαν την αντίθεσή τους στο έργο .Επίσης τοποθετήθηκαν κατά των σχεδιαζόμενων υδροηλεκτρικών έργων που θα επιφέρουν καταστροφή στο περιβάλλον του Καρυτσιώτη , διάφοροι τοπικοί πολιτικοί , παράγοντες της αυτοδιοίκησης και εκπρόσωποι φορέων , ο πρώην βουλευτής του ΚΚΕ Βαγγέλης Μπούτας κ. ά. και η εκδήλωση αυτή έλαβε μεγάλη δημοσιότητα στις τοπικές εφημερίδες της Καρδίτσας.
Δ) ΟΜΌΦΩΝΑ αρνητικές αποφάσεις και γνωμοδοτήσεις κατά των υδροηλεκτρικών έργων στον Καρυτσιώτη εξέδωσαν ,εξ άλλου, όλοι οι αρμοδίως εμπλεκόμενοι φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όπως η Νομαρχιακή αυτοδιοίκηση Ευρυτανίας ( με την υπ΄αριθμ. 39/2007 απόφαση του Νομαρχιακού Συμβουλίου) , ο Δήμος Αγράφων Ευρυτανίας (με την υπ΄αριθμ. 5-47/2007 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου) , η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Καρδίτσας (με την υπ΄αριθμ. 11/94/28-8-2007 απόφαση-κατά πλειοψηφία- του Νομαρχιακού Συμβουλίου), Ο Δήμος Νεβρόπολης Αγράφων (με την υπ΄αριθμ. 41/14-3-2007 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου), η τοπική Κοινότητα Καρύτσας Δολόπων ,στην οποία και ανήκει γεωγραφικά το ποτάμι (με τις υπ΄ αριθμ. 2/2007 και 8/12-10-2007 αποφάσεις του Κοινοτικού Συμβουλίου). Επίσης με την υπ΄ αριθμ. 118/2010 απόφασή του ο Δήμος Νεβρόπολης Αγράφων απέρριψε επιπροσθέτως και την ‘’Μελέτη οριοθέτησης ρέματος Καρυάς-Καρυτσιώτη’’, που είχε υποβάλλει η ‘’ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΔΡΑΣΗ ΑΒΕΤΕ’’ ,με την αιτιολογία ότι η μελέτη αυτή : «περιείχε εμφανή λάθη και σκόπιμες ανακρίβειες με μοναδικό στόχο την παραπλάνηση όλων των αρμοδίων φορέων και αρχών και για να εμφανιστεί ότι δήθεν η θέση κατασκευής του υδροηλεκτρικού έργου Καρυάς-Καρυτσιώτη βρίσκεται εκτός της οριοθέτησης του ποταμού».
Ε) Πολύ σημαντικό ,εξ άλλου, για τον Καρυτσιώτη και το ποτάμιο περιβάλλον του είναι προπάντων το σχετικό υπ΄αριθμ. Πρωτ. 98064/4459/24-10-2007 έγγραφο του ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΊΜΩΝ ( Γενική Δ/νση Ανάπτυξης και Προστασίας Δασών και Φυσικού Περιβάλλοντος , Δ/νση Αισθητικών Δασών ,Δρυμών και Θήρας) , όπου διατυπώνονται με σαφήνεια οι επίσημες -αντίθετες- απόψεις της διοίκησης επί της «Μ.Π.Ε. του Μ.Υ.Η.Σ. Καριτσιώτη ισχύος 1,49 ΜW στο Ν. Καρδίτσας», το οποίο έγγραφο είχε δημοσιευτεί και στον τοπικό τύπο (βλ. εφημ. ΑΛΗΘΕΙΑ ,3-11-2007 , σελ. 15) . (Σημειωτέον ότι ο υδροηλεκτρικός αυτός σταθμός προβλέπονταν να κατασκευαστεί στο ίδιο περίπου σημείο με τον σημερινό, δηλαδή κοντά στον οικισμό του ‘’Λογγά’’). Στο εν λόγω ύψιστης σημασίας δημόσιο έγγραφο , το οποίο είναι και σήμερα σημαντικό, επίκαιρο και χρήσιμο, επισημαίνεται ,μεταξύ άλλων, ότι : «Η περιοχή λίμνης Ν. Πλαστήρα όπου καταλήγουν τα νερά του Καριτσιώτη ,αποτελεί προστατευόμενη φυσική περιοχή του δικτύου ΝΑTURA. Για την ανάπτυξη και την αειφορική διαχείριση της περιοχής Λ. Πλαστήρα η ΑΝΚΑ ΑΕ σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αθηνών και άλλους φορείς , διαμόρφωσε ένα Επιχειρησιακό Σχέδιο (Master Plan) στις αρχές της δεκαετίας του ΄90.Εκπονήθηκε πρόγραμμα LIFE (1993-1997 και 1999-2003) της Ε.Ε. και παράχθηκε Ε.Π.Μ. (Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη) που χρησιμοποιήθηκε κυρίως απ΄το Ε.Π.ΠΕΡ. του ΥΠΕΧΩΔΕ (1995-2000). …. Στα ρέοντα ύδατα ,ειδικότερα του Καριτσιώτη διαπιστώθηκε ότι διαβιούν τα παρακάτω προστατευόμενα απ΄ την Ελληνική και Κοινοτική νομοθεσία είδη : ΙΧΘΥΕΣ (ενδημικοί της Ελλάδος: phoxinelliny pleurobipunctatus, triturus criciatus) , ΑΜΦΙΒΙΑ (αυστηρά προστατευόμενα είδη με υποχρέωση προστασίας του βιότοπου με το Π.Δ. 67/1981 , την Κ.Ο. 92/43 και τη σύμβαση της Βέρνης :triturus aipestris, rana graeca, rana dalmetina, bombina variegate), ΘΗΛΑΣΤΙΚΑ , προστατευόμενα με το ΠΔ 67/1981, την Κ.Ο. 92/43 : lutra lutra (βίδρα)…. . Ο Καριτσιώτης αποτελεί σημαντική περιοχή για τη βίδρα και πρέπει να προστατεύεται η παρόχθια φυσική βλάστηση στον ποταμό αυτό και η ποιότητα και ποσότητα (στάθμη) του νερού του….. καθώς και η διατήρηση του πληθυσμού των ψαριών με τα οποία τρέφεται (η βίδρα) ». Στην ως άνω κατατοπιστική έκθεση του Υπουργείου αναφέρονται αναλυτικά οι λόγοι για τους οποίους τα τυχόν υδροηλεκτρικά έργα και φράγματα στον Καρυτσιώτη θα κατακερματίσουν τον ποτάμιο βιότοπο και θα επηρεάσουν αρνητικά τα προστατευόμενα είδη που διαβιούν στο ποτάμι και το πόρισμα αυτό καταλήγει ως εξής : «Λόγω της διαπιστωμένης μεγάλης οικολογικής αξίας του συγκεκριμένου ποτάμιου οικοσυστήματος (τουλάχιστον 8 προστατευόμενα είδη) ,τις σωρευτικές επιδράσεις από άλλες υπάρχουσες ανθρώπινες δραστηριότητες , το ενδεχόμενο επίτασης των πλημμυρικών φαινομένων εξ αιτίας των κατασκευαστικών εργασιών και την σε κατά τόπους σημαντική επέμβαση στα πρανή του ρέματος , δεν συμφωνούμε με την εκτέλεση του εν λόγω έργου». Το παραπάνω εν ισχύ έγγραφο του αρμόδιου Υπουργείου αποτελεί κόλαφο σε βάρος κάθε επέμβασης για κατασκευή υδροηλεκτρικών έργων στον Καρυτσιώτη και ουδεμία άλλη δημόσια υπηρεσία δεν μπορεί να το αγνοήσει ή να το παρακάμψει προς όφελος των ιδιωτών κερδοσκόπων, που σχεδιάζουν την υπογειοποίηση και την τσιμεντοποίηση του ποταμού. Μάλιστα τα επόμενα χρόνια στην ήδη προστατευόμενη πανίδα του ποταμού προστέθηκαν και άλλα σπάνια ζώα, όπως η καφέ αρκούδα, ο λύκος, το ζαρκάδι, η αγριόγατα, ο αργυροτσικνιάς , η αλεπού, το αγριογούρουνο, το κουνάβι, ο ασβός κ.ά. , επίσης απειλούμενα ζώα που χρήζουν προστασίας. Γενικά και σύμφωνα με τα στοιχεία των αρμοδίων φορέων , στον Καρυτσιώτη, που είναι σήμερα ένας σημαντικός υδροβιότοπος, διαβιούν γενικά 8 είδη ψαριών , 6 αμφίβια είδη , 13 είδη ερπετών, 54 είδη πτηνών και 25 είδη θηλαστικών ! Επίσης πλούσια είναι και η χλωρίδα του ποταμού , που είναι κατάφυτος από πυκνά δάση ελάτης, πλατάνια, ιτιές, φτελιές, βελανιδιές, λεύκες, καρυδιές, κρανιές,γκορτσιές, αγριοκορομηλιές, αγριομηλιές, φυλήρες , σκλήθρα και πολλά άλλα είδη υδρόφιλων δέντρων καθώς κι ένα πλήθος διαφόρων θάμνων, που καθιστούν την περιοχή κατάφυτη, καταπράσινη και αισθητικά πανέμορφη.
ΣΤ) Είναι επίσης χαρακτηριστικό το γεγονός ότι , αναφορικά με την κατασκευή ενός υδροηλεκτρικού έργου και παλαιότερα απ΄ την ίδια εταιρία ΄΄ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΔΡΑΣΗ ΑΒΕΤΕ’’ ομοίως κοντά στον οικισμό ‘’Λογγά’’ της Καρύτσας ,η Ειδική Υπηρεσία Περιβάλλοντος (ΕΥΠΕ) του ΥΠΕΧΩΔΕ είχε θέσει ήδη από τις 31-12-2008 στο Αρχείο την υπόθεση κατασκευής του υδροηλεκτρικού σταθμού στον Καρυτσιώτη, κοντά στον οικισμό Λογγά, σύμφωνα με τα υπ΄αριθμ. Πρωτ. 10904/31-12-2008 και 103510/23-4-2008 έγγραφά της , διότι η ΜΠΕ δεν τηρούσε τους δέοντες περιβαλλοντικούς όρους. Ωστόσο ,για το ίδιο αυτό υδροηλεκτρικό έργο στον οικισμό ‘’Λογγά΄΄ (τότε ισχύος 1,49 ΜW) η ως άνω εταιρία επανήλθε το έτος 2012 με σχετικό αίτημα έγκρισης προς την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας ,αλλά μετά από άμεση αντίδραση του Δήμου Λίμνης Πλαστήρα (με εμπεριστατωμένο Υπόμνημά του προς το αρμόδιο τμήμα Περιβαλλοντικού και Χωρικού Σχεδιασμού της Γενικής Δ/νσης Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού Θεσσαλίας στη Λάρισα) ζητήθηκε στις 4-5-2015 απ΄ την εν λόγω εταιρία διόρθωση του φακέλου, νέα συμπληρωματικά στοιχεία, απαντήσεις σε ερωτήματα και διευκρινήσεις ,τις οποίες η εταιρία αυτή δεν θέλησε ή δεν μπόρεσε να δώσει και έτσι η διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης διακόπηκε οριστικά , με το υπ΄ α. π. ο.ικ. 571/36214/6-3-2017 διαβιβαστικό έγγραφο επιστράφηκε ο φάκελος της Μ.Π.Ε. του έργου αυτού και η υπόθεση τέθηκε -εκ νέου- στο Αρχείο στις 6-3-2017. Συνεπώς δύο φορές ως τώρα η ίδια η Διοίκηση δεν επέτρεψε την κατασκευή υδροηλεκτρικού έργου κοντά στη θέση ‘’Λογγά΄΄ στον Καρυτσιώτη και έθεσε την υπόθεση στο Αρχείο, γεγονός το οποίο πρέπει απαραιτήτως – και κατά τρόπο δεσμευτικό- να λάβουν υπόψη τους σήμερα όλες οι αρμόδιες εμπλεκόμενες υπηρεσίες, διότι οι λόγοι απόρριψης του έργου αυτού ισχύουν και δεν έχουν εισέτι ανατραπεί.
Ζ) Απολύτως καθοριστικές για την ακύρωση κάθε υδροηλεκτρικού έργου στον ποταμό Καρυτσιώτη και στο ρέμα Καρυάς ήταν προπάντων οι αποφάσεις του ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ Της ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ (ΣΤΕ) ,ενώπιον του οποίου είχαν προσφύγει ο –τότε- Δήμος Νεβρόπολης Αγράφων, ο Δήμος Αγράφων Ευρυτανίας , ο Δήμος Λίμνης Πλαστήρα , η Κοινότητα Καρύτσας Δολόπων και ατομικά κάποιοι κάτοικοι της Καρύτσας Δολόπων , στρεφόμενοι από κοινού κατά του Δημοσίου και κατά της ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΔΡΑΣΗΣ ΑΒΕΤΕ , τους οποίους ,αιτούντες, είχα την τιμή να εκπροσωπήσω ο ίδιος στο ΣΤΕ ως πληρεξούσιος δικηγόρος αυτών και ως χειριζόμενος -απ΄ την αρχή ως το τέλος- την υπόθεση αυτή ενώπιον πάσης αρχής. Μετά από μακροχρόνιο δικαστικό αγώνα το Ε΄ Τμήμα του ΣΤΕ με προεδρεύουσα την σύμβουλο της Επικρατείας (και νυν Πρόεδρο της Δημοκρατίας κα Αικατερίνη Σακελλαροπούλου) -και αφού είχαμε ήδη λάβει την από 19-5-2010 Προσωρινή Διαταγή του Προέδρου του ΣΤΕ κ. Κων/νου Μενουδάκου δια της οποίας είχε διαταχθεί η αναστολή εκτελέσεως των αποφάσεων για την κατασκευή των έργων μέχρις ότου εκδοθεί δικαστική απόφαση - εξέδωσε τελικά τις υπ΄αριθμ. 1619/2016, 1620/2016 και 1621/14-6-2016 αποφάσεις του με τις οποίες ακύρωσε τις Κ.Υ.Α. και τις λοιπές αποφάσεις της Διοίκησης και δεν επέτρεψε την κατασκευή των σχεδιαζόμενων υδροηλεκτρικών έργων στον Καρυτσιώτη .
Η) Σήμερα, όμως, η ίδια εταιρία ΄΄ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΔΡΑΣΗ ΑΒΕΤΕ’’ επανέρχεται , κατά τρόπο θρασύτατο θα έλεγα, στο προσκήνιο επιχειρώντας να κατασκευάσει ένα ακόμα μεγαλύτερο υδροηλεκτρικό έργο (1,57 ΜW) στο ίδιο πάλι σημείο, αδιαφορώντας για τις αντιρρήσεις των κατοίκων και των φορέων τους καθώς και των όμορων δήμων Λίμνης Πλαστήρα και Αγράφων και χωρίς να ενδιαφέρεται για την μη αναστρέψιμη καταστροφή του περιβάλλοντος στο ευαίσθητο και ήδη πληγωμένο απ΄ τον ''ΙΑΝΟ'' οικοσύστημα του Καρυτσιώτη, για την αποκατάσταση του οποίου ο Δήμος Λίμνης Πλαστήρα και η Περιφέρεια Θεσσαλίας έχουν ήδη εκπονήσει ειδικά προγράμματα , που βρίσκονται σε εξέλιξη. Σημειωτέον, εν προκειμένω, ότι εάν η εταιρία ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΔΡΑΣΗ είχε κατορθώσει να κατασκευάσει τα δύο προηγουμένως σχεδιαζόμενα υδροηλεκτρικά έργα της στον Καρυτσιώτη, είναι απολύτως βέβαιο, ότι οι εγκαταστάσεις αυτές θα είχαν ισοπεδωθεί και καταστραφεί ολοσχερώς απ΄ τον τυφώνα ΄΄ΙΑΝΟ΄΄, θα είχε μπαζωθεί εξ αυτού όλο το ποτάμι σε μεγάλο βαθμό και η κατάστασή του θα ήταν μη αναστρέψιμη πλέον. Δυστυχώς ,όμως, οι επιχειρηματίες αυτοί δεν πήραν το μάθημά τους, ίσως το προσδοκώμενο εύκολο κέρδος δεν τους επέτρεψε ποτέ να το δουν. Ο Καρυτσιώτης διαθέτει ανεκτίμητο φυσικό πλούτο που δεν πρέπει να ξεπουληθεί για ιδιωτική επιχειρηματική εκμετάλλευση, ούτε να γίνει θυσία στο βωμό κάποιων κερδοσκοπικών συμφερόντων. Το ποτάμι αυτό δεν πρόκειται να το αφήσουμε να γίνει ΄΄τσιφλίκι΄΄ της πιο πάνω εταιρίας, δεν πρόκειται να το αφήσουμε στο έλεός της , έχουμε άλλα όνειρα γι αυτό . Σήμερα στην περιοχή του Καρυτσιώτη , ο Δήμος Λίμνης ΠΛΑΣΤΉΡΑ σχεδιάζει να δημιουργήσει παραποτάμιο πάρκο με περιβαλλοντικό, εκπαιδευτικό και τουριστικό χαρακτήρα, για το λόγο δε αυτό έχει τούτο ενταχθεί στο Ειδικό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Αγράφων, που ανακοινώθηκε απ΄ την Κυβέρνηση. Επίσης ο Καρυτσιώτης είναι ένα ποτάμι το οποίο ήδη μελετά επιστημονικός συνεργάτης της Πολυτεχνικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, για την δημιουργία στο χώρο του ενός πρότυπου πάρκου Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας, με εφευρέσεις των αρχαίων μας προγόνων που έχουν σχέση με το Νερό και την ήπια διαχείρισή του. Μόλις, λοιπόν, υπήρξε η πληροφορία για το νέο σχεδιαζόμενο υδροηλεκτρικό έργο στο πολύπαθο ποτάμι , έργο που είναι ακόμα ισχυρότερο και χειρότερο απ΄ τα δύο άλλα προηγουμένως απορριφθέντα , ο Δήμος Λίμνης Πλαστήρα αντέδρασε άμεσα και με την υπ΄αριθμ. 34/28-2-2023 ΟΜΟΦΩΝΗ απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του (υπ΄αριθμ. 4/28-2-23 Πρακτικό Δ.Σ.,ΑΔΑ:ΨΥΟΘΩΛΥ-ΞΥΥ) εξέφρασε την κατηγορηματική άρνησή του στην κατασκευή του εν λόγω υδροηλεκτρικού έργου στον Καρυτσιώτη. Ομοίως και με ηχηρό τρόπο αντέδρασαν ήδη με δημοσιεύματα και αναρτήσεις στο διαδίκτυο διάφοροι μαζικοί φορείς (π.χ. Ανοιχτή Συνέλευση ενάντια στην ΄΄Πράσινη Ανάπτυξη΄΄, Save agrafa κ.ά. ) και πολλές άλλες περιβαλλοντικές οργανώσεις ,πρόσωπα και φυσιολατρικοί σύλλογοι της περιοχής μας δίνοντας υπόσχεση τιμής , ότι δεν θα επιτρέψουν ποτέ να περάσει αυτό το οικολογικό έγκλημα σε βάρος του Καρυτσιώτη .Ανεξάρτητα από τυχόν αδειοδοτήσεις κλπ. η τοπική κοινωνία είναι αποφασισμένη να μην επιτρέψει την άλωση του ποταμού από άπληστα επιχειρηματικά συμφέροντα και είναι έτοιμη να ξεκινήσει νέο αγώνα .
Εντελώς ενημερωτικά και συνοπτικά επισημαίνουμε ότι πρόκειται για μία ωμή παρέμβαση μέσα σε περιοχή Ιδιαιτέρου Φυσικού Κάλλους, προστατευμένη από την νομοθεσία ως περιοχή των ευρωπαϊκών οικολογικών ΔΙΚΤΥΩΝ Νatura και NATURA 2000 (Οδηγία 92/43/ΕΟΚ) με κωδικό GR1410002-SCI και ονομασία "ΑΓΡΑΦΑ'' και κωδικό GR 2430002 και ονομασία "ΟΡΗ ΑΓΡΑΦΑ'' (Ζώνη Ειδικής Προστασίας -SPA),εντός Τόπου Κοινοτικής Σημασίας με σπάνια, απειλούμενη και προστατευόμενη πανίδα και χλωρίδα . Επιπλέον, η επιχειρούμενη παρέμβαση είναι νομικά διάτρητη, δεδομένου ότι προστατεύεται από την Ζώνη Οικιστικού Ελέγχου (ΖΟΕ) σύμφωνα με την οποία οι χρήσεις γης δεν προβλέπουν τέτοιες επεμβάσεις , παρεμβάσεις και κατασκευές . Να σημειωθεί επίσης ,ότι οι ιδιαίτερα οχληρές εγκαταστάσεις του υδροηλεκτρικού αυτού έργου βρίσκονται ανεπίτρεπτα πλησίον κατοικημένης περιοχής (κοινότητα Καρύτσας Δολόπων και οικισμός ΄΄Λογγά΄΄ της Καρύτσας ) και πλησίον σημαντικών αρχαιολογικών χώρων (όπως η γνωστή θέση ΄΄Παλιοχώρι΄΄ Καρύτσας , που είναι παραποτάμιος –μη οριοθετημένος εισέτι- αρχαίος Δολοπικός οικισμός με ευρήματα των χρόνων του Μεγάλου Αλεξάνδρου , με πέτρινο αρχαίο και εν μέρει λαξευμένο μονοπάτι κατά μήκος του ποταμού , με θέσεις όπου υπάρχουν ερείπια μεσαιωνικών μύλων στις όχθες του Καρυτσιώτη κάτω απ΄τον οικισμό του Λογγά κλπ). Επίσης ο εν λόγω ΜΥΗΣ θα είναι ορατός απ΄το Μοναστήρι της Παναγίας της Πελεκητής και απ΄ το Ναό της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, που αποτελούν αναγνωρισμένα ιστορικά μνημεία καθώς και απ΄το παραποτάμιο παλιό εξωκκλήσι του Αγίου Νικολάου. Γενικά δε και σε κάθε περίπτωση η κατασκευή του σχεδιαζόμενου ΜΥΗΣ θα υποβαθμίσει δραματικά το ευαίσθητο ,απειλούμενο και προστατευόμενο περιβάλλον του Καρυτσιώτη και θα καταστρέψει ανεπανόρθωτα το ευρύτερο οικοσύστημά του . Κι΄ όλα αυτά για ένα τίποτα……
Ο ποταμός Καρυτσιώτης δεν είναι ΄΄ρέμα΄΄ , όπως σκοπίμως τον χαρακτηρίζουν τα επιχειρηματικά συμφέροντα, για να τον υποβαθμίσουν, αλλά ποτάμι με συνεχή και σταθερή ροή, ποτάμι ιστορικό που κάποτε (απ΄το 1832 έως το 1881) αποτέλεσε το πρώτο επίσημο σύνορο Ελλάδας-Τουρκίας.
Είναι ένα ποτάμι που συνδέει την κοινότητα Καρύτσας με τις γειτονικές κοινότητες Καρβασαρά και Μπελοκομύτη , ενώ συνδέει επίσης την Καρύτσα με τους παραποτάμιους οικισμούς της Μέγα-Ρέμα, Χόλιανο, Λογγά, Σμείξη και αποτελεί προπάντων βασικό σημείο κοινής αναφοράς όλων αυτών των τοπικών κοινωνιών. Από παιδί έχω ζήσει κι εγώ κοντά στο ποτάμι, στο περιβάλλον του έχω έντονα βιώματα απ΄ τα νεανικά μου χρόνια και γι΄ αυτό ας μου συγχωρεθεί η εμφανής συναισθηματική φόρτισή μου, όταν αναφέρομαι εδώ σ΄ αυτό και στην τύχη του . Ο Καρυτσιώτης βρίσκεται σε μια περιοχή, η οποία έχει πληγεί όσο καμία άλλη από τον κυκλώνα «Ιανό», ο οποίος στο πέρασμά του προκάλεσε στην κοίτη και τις παρόχθιες περιοχές ανυπολόγιστη καταστροφή και ήδη έχουν γίνει εκ μέρους του Δήμου ενέργειες για την αποκατάσταση των ζημιών του ποτάμιου οικοσυστήματος, το οποίο χρειάζεται αρκετό χρόνο ειδικής προστασίας και ηρεμίας για να επανέλθει στην προηγούμενη κατάστασή του. Μάλιστα μετά την πλημμύρα που προκάλεσε ο ''ΙΑΝΟΣ'' η κοίτη του ποταμού διευρύνθηκε σε τέτοιο σημείο και σε τέτοια έκταση ,που να μην είναι πλέον εφικτό να οριοθετηθεί με ασφάλεια το ποτάμι ώστε να υπάρξουν εγκαταστάσεις και έργα μέσα στο χώρο αυτό, πέραν του ότι για την οριοθέτηση αυτή απαιτείται έκδοση Προεδρικού Διατάγματος, το οποίο δεν προσκομίζει η εταιρία του έργου, διότι απλώς δεν υπάρχει.
Το σχεδιαζόμενο έργο , που στην ουσία είναι ένα εντελώς ασήμαντο ενεργειακά έργο , δεσμεύει και καταστρέφει ουσιαστικά το 1/3 του όλου μήκους του ποταμού (μια απόσταση 2,5 χιλιομέτρων, όπου το νερό θα κυλάει πάντα υπόγεια μέσα σε σωλήνες...!!!) , καταστρέφει μεγάλο μέρος της πλούσιας χλωρίδας του και εξαφανίζει εντελώς την απειλούμενη πανίδα του καθόσον η παροχή νερού , που υποτίθεται ότι θα ρέει ελεύθερα και αδέσμευτα , είναι ανεπαρκέστατη για την επιβίωση της ιχθυοπανίδας του .Εξ άλλου, ο ποταμός αυτός είναι ο κύριος τροφοδότης της Λίμνης Πλαστήρα με πεντακάθαρα και άριστης ποιότητας ύδατα ,που υδρεύουν όλο σχεδόν το νομό Καρδίτσας, ύδατα τα οποία αναμφίβολα θα επιβαρυνθούν απ΄ το έργο και θα μολυνθούν. Είναι ποτάμι ζωτικής σημασίας για το νομό μας. Το μέγεθος της καταστροφής γενικά ενός τόσο πολύτιμου δημόσιου αγαθού , όπως είναι το νερό ,που θα γίνει προς όφελος λίγων ιδιωτών κερδοσκόπων , είναι ανυπολόγιστη . Σε κάθε δε περίπτωση η ανεπανόρθωτη ζημιά που σίγουρα θα προκληθεί στο περιβάλλον είναι δυσανάλογα μεγαλύτερη απ΄ την προβλεπόμενη και αβέβαιη ωφέλεια σε δήθεν ΄΄πράσινη΄΄ ενέργεια, η οποία θα καταλήξει μελλοντικά σε …..μαύρη! Η λεγόμενη , λοιπόν, ΄΄Πράσινη Ενέργεια΄΄ δεν μπορεί να βασιστεί πάνω στην καταστροφή του Περιβάλλοντος…. Όπως , άλλωστε, χαρακτηριστικά αναφέρουν και οι ‘’Γραφές΄΄ : «Σκληρόν σοι προς κέντρα λακτίζειν…».
Εξ άλλου ,όπως κατ΄ αρχήν διαφαίνεται, η όλη ΜΠΕ της εταιρίας ΄΄ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΔΡΑΣΗ ΑΒΕΤΕ΄΄ πάσχει στο σύνολό της καθόσον το τοπογραφικό διάγραμμα του έργου δεν συνοδεύεται και από υδραυλική μελέτη πρόσφατης οριοθέτησης του ποταμού -για την οποία απαραίτητη προϋπόθεση είναι η έκδοση ειδικού Προεδρικού Διατάγματος, που εν προκειμένω δεν υπάρχει γιατί ουδέποτε έχει εκδοθεί- και κατά συνέπεια είναι ανεπίδεκτο εκτίμησης και αξιολόγησης , είναι ούτω παντελώς αβάσιμο ,ατεκμηρίωτο και απαράδεκτο , διότι η ΜΠΕ δεν τηρεί τις απαιτούμενες νόμιμες προϋποθέσεις, δεν βασίζεται σε προηγούμενη υδρολογική-γεωλογική-γεωτεχνική αναγνώριση ή μελέτη για την κατασκευή του έργου , δεν αντιμετωπίζει τους σοβαρούς κινδύνους κατολισθητικών και πλημμυρικών φαινομένων και δεν προτείνει μέτρα αντιμετώπισής τους, δεν επικαλείται μετρήσεις και αξιολόγηση στοιχείων απ΄ την περιοχή του ίδιου του ποταμού (αλλά ξένα με τον Καρυτσιώτη υδρολογικά στοιχεία) , δεν προσδιορίζει τις χρήσεις γης (δασικές εκτάσεις, καλλιεργημένες εκτάσεις κλπ) μέσα απ΄τις οποίες διέρχεται ο ποταμός, δεν καθορίζει τις μορφές των γύρωθεν της κοίτης ιδιοκτησιών (δημόσιες, δημοτικές, εκκλησιαστικές, ιδιωτικές κλπ) , δεν προβλέπει τρόπους προστασίας της σπάνιας και πλούσια πανίδας και της χλωρίδας του συστήματος και δεν λαμβάνει μέτρα προστασίας και διάσωσης των απειλούμενων ειδών και επιπλέον , εν προκειμένω , δεν υπάρχει εγκεκριμένο ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΌ ΣΧΈΔΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ των υδατικών πόρων της ευρύτερης λεκάνης απορροής του Καρυτσιώτη καθώς και του ρέματος Καρυάς ή ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ , το οποίο δεσμευτικά απαιτείται εκ του νόμου για την κατασκευή τέτοιων έργων και προπάντων δεν έχει εκπονηθεί νόμιμη και ασφαλής οριοθέτηση του ποταμού ειδικότερα μετά την καταστροφική πλημμύρα του ''ΙΑΝΟΥ'' , στοιχείο που αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την έγκριση κάθε έργου στο χώρο του Καρυτσιώτη , πόσο μάλλον που η μορφή του ποταμού έχει αλλάξει ριζικά μετά τον "ΙΑΝΟ'' και η κοίτη του έχει μετατοπιστεί σε πολλά σημεία .Επιπλέον το έργο είναι ασύμβατο με το ισχύον Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης-ΕΠΕ (ΕΠΧΣΑ-ΑΠΕ, ΦΕΚ 2464/2008), η κρινόμενη ΜΠΕ είναι επίσης ασύμβατη με τα Σχέδια Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας-Στερεάς (ΦΕΚ 2561 Β΄και 4682Β΄), ενώ παράλληλα παραβιάζει το άρθρο 24 του ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ για την προστασία του περιβάλλοντος και την απαγόρευση της μεταβολής του δασικού χαρακτήρα των εκτάσεων.
Κατόπιν τούτων γίνεται φανερό ότι παρεμβάσεις αυτού του είδους στον Καρυτσιώτη ποταμό και μάλιστα ερήμην της τοπικής κοινωνίας και κόντρα σ΄ αυτήν, περιφρονούν τη λαϊκή βούληση και προπάντων βλάπτουν ανεπανόρθωτα το Φυσικό Περιβάλλον, καταστρέφουν το Οικοσύστημα της περιοχής, τραυματίζουν την αισθητική του , απαξιώνουν τον τόπο μας και γενικά ακυρώνουν κάθε προσπάθεια και προοπτική αναβάθμισης της περιοχής της Λίμνης Πλαστήρα. Δεν πρόκειται να μείνουμε απαθείς θεατές στο ίδιο έργο της εκ νέου σχεδιαζόμενης καταστροφής του ποταμού μας. Η τυχόν κατασκευή υδροηλεκτρικού σταθμού στον ποταμό Καρυτσιώτη , αποτελεί έργο που απειλεί να καταστρέψει ολοκληρωτικά ένα προστατευόμενο μνημείο της Φύσης. Επιπλέον, ένα τέτοιο έργο ακυρώνει την φιλόδοξη και φιλόπονη προσπάθεια του Δήμου Λίμνης Πλαστήρα να δημιουργήσει Παραποτάμιο Πάρκο με περιβαλλοντικό, εκπαιδευτικό και τουριστικό χαρακτήρα, που έχει ως στόχο να συνδέσει την περιοχή με την Εκπαίδευση και τη Νέα Γενιά και γενικά να ενισχύσει κάθε προσπάθεια αναβάθμισης της αναπτυξιακής προοπτικής της Λίμνης Πλαστήρα.
Σήμερα βρισκόμαστε ,αναπάντεχα και πάλι ,μπροστά στο ίδιο δίλημμα : ή θα βάλουμε εδώ και τώρα φρένο στα παράλογα ιδιωτικά κερδοσκοπικά επιχειρηματικά σχέδια και συμφέροντα για υδροηλεκτρικά έργα στον Καρυτσιώτη ή θα βάλουμε οριστικά ταφόπλακα στο ίδιο το ποτάμι, γιατί αν τελικά επιτραπεί με οποιοδήποτε τρόπο η κατασκευή των έργων αυτών , το τέλος ενός ιστορικού ποταμού, ενός μνημείου της φύσης , είναι απολύτως βέβαιο. Ας μην το επιτρέψουμε ποτέ να συμβεί….
Κώστας Αθ. Παϊσης
ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ